Thôi miên là một trạng thái ý thức đặc biệt, và cũng là một kỹ thuật trị liệu phổ biến, được ứng dụng rộng rãi trong y học, tâm lý, trình diễn, hay thậm chí là truyền thông, tâm linh.
Trong ấn tượng của hầu hết chúng ta, thôi miên thường được hình dung như những trò “ảo thuật” được trình diễn trên sân khấu. Khi đó, một người có thể bị sai khiến, ám thị để làm theo mọi điều. Vậy nhưng, thôi miên có phải một “kỹ xảo” mua vui đơn thuần? Hay thôi miên thực ra được ứng dụng trong cả y khoa, trị liệu tâm lý? Bài viết này sẽ đưa ra các khái niệm và phân tích cho bạn đọc về cơ chế hoạt động của một trong những kỹ thuật trị liệu gây tranh cãi và hiểu lầm nhiều nhất trên thế giới.
Định Nghĩa
Bài viết này giới thiệu định nghĩa thôi miên theo hai nghĩa chính. Nó có thể chỉ một trạng thái ý thức, hoặc để chỉ một kỹ thuật trị liệu ở khía cạnh y học.
Thứ nhất, thôi miên là một trạng thái ý thức mà ta thấy được sự thay đổi trong cảm giác, nhận thức, cảm xúc, và sự điều khiển lên các hành vi vận động. Mặc dù ta vẫn trong trạng thái ý thức, việc tạm thời mất khả năng cảm nhận, hoặc cảm nhận sai có thể diễn ra.
Trạng thái này thực ra phổ biến hơn chúng ta nghĩ. Khi ta tập trung cao độ vào một việc gì đó, hay hoàn toàn chìm đắm vào một bản nhạc, bộ phim chẳng hạn. Sau đó, ta luôn mất thời gian để quay lại với … thực tại.
Ở nghĩa thứ hai, thôi miên là một kỹ thuật trị liệu, có thể giúp người thực hành học cách làm việc với tâm trí và suy nghĩ. Nó có thể giúp cải thiện khả năng quản lý cảm xúc (lo âu, stress); các dấu hiệu bệnh lý (buồn nôn), hay để thay đổi một vài hành vi không mong muốn (hút thuốc, ăn quá nhiều).
Trạng Thái Trance
Trance (xuất thần) là một trạng thái ý thức biến đổi, thể hiện qua việc suy giảm khả năng nhận thức, phản xạ và mất đi khả năng vận động.
Mặc dù nghe có vẻ xa lạ và có phần đáng sợ, nhưng chúng ta đã ở trong trạng thái trance rất nhiều lần, dù không thực hành thôi miên. Hoạt động ngủ hằng ngày là một ví dụ. Chúng ta rơi vào trạng thái thư giãn, thả lỏng các cơ. Ta vẫn có thể nghe thấy tiếng động xung quanh, cảm nhận được gió quạt. Nhưng dần dần, ta sẽ mất ý thức về mọi thứ. Cảm thức về thời gian bị biến đổi. Và khi đó ta biết, ta đang trong trạng thái hoàn toàn bình an, thoải mái.
Tuy nhiên, ta cần lưu ý rằng:
- Trạng thái trance trong thôi miên KHÔNG PHẢI trạng thái ngủ, dù có nhiều điểm tương đồng;
- Chúng ta vẫn có NHẬN THỨC trong trạng thái trance;
- Khi ở trong trạng thái trance, ta sẽ không làm theo mọi ý mà người khác sai khiến. Do đó, ta không phải làm những gì ta KHÔNG muốn. Người quyết định vẫn là chính ta.
Nhà Thôi Miên Là Ai?
Tùy vào mục đích thực hành, nhà thôi miên được chia làm 3 “chức danh” chính:
- Nhà thôi miên trình diễn (Hypnotist), thực hành với mục đích giải trí;
- Người thực hành thôi miên cho các mục đích chuyên sâu. Đa phần đây có thể là các bác sĩ, nhà tham vấn. Họ được đào tạo để can thiệp cho các vấn đề như cai thuốc lá, kiểm soát cân nặng hay hỗ trợ giấc ngủ;
- Chuyên gia thôi miên trị liệu (Hypnotherapist). Phần lớn là những người có nền tảng về trị liệu tâm lý, tham vấn tâm lý. Họ sử dụng thôi miên như một công cụ hỗ trợ thân chủ giải quyết vấn đề tâm lý. Hiện nay có nhiều tổ chức uy tín cung cấp khóa học và chứng chỉ hành nghề thôi miên.
Tác Dụng
Việc thôi miên dẫn ta vào trạng thái trance, chỉ dẫn ý thức ta tập trung giải quyết vấn đề. Do đó, đây được coi là một liệu pháp tốt để giảm thiểu stress, và một số rối loạn tâm lý. Hay đây chỉ đơn giản là một con đường ngắn dẫn tâm trí chúng ta nghỉ ngơi, gác lại các suy nghĩ bộn bề. Thiền là một trong những con đường ngắn đó mà ta có thể quen thuộc hơn.
APA đã liệt kê một số tác dụng mà thôi miên có thể hỗ trợ bao gồm, nhưng không giới hạn, như:
- Giảm đau
- Quy trình chữa bệnh và nha khoa
- Hồi phục hậu phẫu
- Chứng buồn nôn và nôn
- Rối loạn lo âu và một số hội chứng sợ hãi (phobias)
- Trầm cảm
- Stress
- Một số triệu chứng của stress sau sang chấn
- Một số rối loạn phân ly (Dissociative Disorders)
- Cai thuốc lá
- Kiểm soát cân nặng
- Rối loạn thói quen
- Hen suyễn
- Một số rối loạn về đường tiêu hóa (VD: Hội chứng ruột kích thích)
- Chảy máu di truyền
- Bệnh lý về da liễu
- Hỗ trợ sinh sản
Tôi Có Thể Thực Hành Ở Đâu?
Nếu chưa có kỹ năng và kiến thức đầy đủ, bạn có thể tìm kiếm các khóa học uy tín trên mạng. Khi đã có nền tảng nhất định, bạn thậm chí có thể thực hành tự thôi miên. Một số khóa học chuyên nghiệp có thể giúp bạn thực hành trên người khác.
Nếu chỉ dừng lại ở việc tò mò muốn thử, bạn có thể tìm kiếm đến nơi có người thực hành thôi miên chuyên nghiệp. Hiện nay, có nhiều tư liệu trên mạng cho rằng bạn có thể tự thôi miên chỉ qua việc xem tranh ảnh, xem video, podcast. Tuy nhiên, chúng tôi không khuyến khích những người chưa có hiểu biết đầy đủ tự thực hiện mà không có hướng dẫn, giám sát từ chuyên gia. Bạn có thể trải nghiệm trạng thái trance bằng việc nghe một số podcast thư giãn, chữa lành. Đây được coi là một cách tiếp cận an toàn cho hầu hết những người mới bắt đầu.
Nếu bạn đang cân nhắc thực hành thôi miên để cải thiện một số vấn đề bệnh lý hiện tại, tốt nhất bạn hãy xin lời khuyên từ bác sĩ và các cơ sở y khoa uy tín trước khi thực hành.
Về House of Hypnosis
House of Hypnosis Vietnam là dự án phi lợi nhuận thành lập đầu năm 2022. Chúng tôi hướng tới việc nâng cao nhận thức của người trẻ Việt về các vấn đề sức khỏe tâm lý – tâm thần nói chung, và xóa bỏ định kiến về trị liệu thôi miên tâm lý.
Thôi miên là một hình thức trị liệu vốn mang nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, nếu được thực hành đúng và có hướng dẫn, chúng tôi tin đây là một giải pháp tích cực, mang lại hiệu quả cho việc điều trị một số rối loạn tâm thần phổ biến ở người trẻ như trầm cảm hay rối loạn lo âu.
Đăng ký theo dõi bài viết mới nhất của House of Hypnosis tại đây.